Major Maria Mirecka- Loryś spoczęła na warszawskich Powązkach

Mjr Maria Mirecka- Loryś 17 sierpnia 2022 roku spoczęła w kwaterze rodzinnej na cmentarzu na Starych Powązkach. W jej grobie umieszczona została ziemia z pola bitwy pod Zadwórzem oraz urna z ziemią z Cmentarza Obrońców Lwowa, symbolu walki o niepodległość.

Msza Święta pogrzebowa została odprawiona w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie. Uroczystość miała charakter państwowy. „Wszystko co w życiu robiłam, robiłam dla Polski"- to motto przypomniane dziś zostało w liście prezydenta RP Andrzeja Dudy, przeczytanym przez ministra w KPRP Andrzeja Derę.

- Rozmawialiśmy w lutym tego roku, odwiedzając panią major z okazji jej urodzin, tu, u Ojców Bonifratrów. Powiedziała: Miałam piękne, długie życie. Jednym z najważniejszych momentów w tym życiu było to, że odnalazłam brata, że otrzymałam notę identyfikacyjną stwierdzającą, że mój brat Adam odnalazł się na łączce zamordowanych przez komunistów. To była chwila ogromnego wzruszenia. Ale mówiła też coś, co jest na pewno jej testamentem. Powiedziała: Pilnujcie Polski. I nie oddajcie nigdy Polski jej wrogom. I zakończyła słowami z hymnu Młodzieży Wszechpolskiej, z którą to młodzieżą związana byłaby od młodości-Wielkiej Polski moc, to My. Pani major, to jest pani testament, a dla nas zobowiązanie. Póki my żyjemy, Polska musi być wolna i wielka na miarę twoich marzeń. Odpoczywaj w pokoju, dobrze zasłużyłaś się Najjaśniejszej Rzeczypospolitej- mówił podczas uroczystości Jan Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Maria Mirecka- Loryś urodziła się 7 lutego w Ulanowie jako siódme dziecko z ośmiorga rodzeństwa. Wychowała się w rodzinie o bardzo patriotycznych korzeniach. W 1921 roku Mireccy zamieszkali w Racławicach koło Niska. W 1937 r. Maria Mirecka ukończyła gimnazjum w Nisku. Jej marzeniem było zostać adwokatem i posłem. Podjęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Wojna przerwała jej młodzieńcze plany i marzenia. Śladem starszego rodzeństwa zaangażowała się w działalność Młodzieży Wszechpolskiej. Od początku okupacji działała w narodowej konspiracji. Należała do ścisłego kierownictwa podziemia narodowego w Centralnym Okręgu Przemysłowym w latach 1939- 1945. Wiosną 1940 r. została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w powiecie niżańskim, później całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego. W tym czasie była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN i kurierką Komendy Głównej NOW. Po scaleniu NOW z AK awansowała na stopień kapitana, kierowała Wojskową Służbą Kobiet w rzeszowskim Podokręgu Armii Krajowej. Wiosną 1945 r. została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet. Używała pseudonimu "Marta".

Po wojnie wznowiła studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. 1 sierpnia 1945 r. została aresztowana na dworcu kolejowym w Nisku, a potem więziona w Rzeszowie, Warszawie, Krakowie. 1 września 1945 roku, na mocy amnestii, została zwolniona. Zagrożona ponownym aresztowaniem, podając się za obywatelkę Luksemburga, w grudniu 1945 roku opuściła Polskę. Z grupą kilkunastu działaczy narodowych, przez Czechy i Niemcy dotarła do obozu II Korpusu gen. W. Andersa pod Ankoną. Tam poznała swego przyszłego męża, oficera rezerwy Henryka Lorysia. W październiku 1946 roku wyjechali do Anglii, a w styczniu 1952 roku do USA. Aktywnie zaangażowała się w pracę w organizacjach polonijnych - działała m.in. w Stronnictwie Narodowym, była członkiem ZG Związku Polek w Ameryce oraz Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. Przez 32 lata była redaktorem "Głosu Polek", organu Związku Polek w Ameryce. W grudniu 1999 roku została wiceprzewodniczącą Rady Naczelnej SN.

Maria Mirecka- Loryś miała na swoim koncie różne publikacje. W 2014 r. powstał reportaż dokumentalny Ewy Szakalickiej z cyklu „Koło historii: szkic do życiorysu” pt. „Maria Mirecka – Loryś”.

Na przestrzeni ostatnich lat brała udział w wielu konferencjach naukowych i patriotycznych wydarzeniach. Została uhonorowana wieloma wysokimi odznaczeniami państwowymi m.in.: Krzyżem Zasługi, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, który 3 maja 2006 roku otrzymała z rąk prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. 12 lutego 2016 roku została odznaczona przez prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Podczas nadzwyczajnej sesji Rady Miejskiej w styczniu 2016 roku, przez aklamację, zapadła decyzja o przyznaniu Marii Mireckiej- Loryś tytułu „Honorowego Obywatela Stalowej Woli”.

W 2018 roku, postanowiła, że jesień życia spędzi w Warszawie. Zamieszkała w ośrodku prowadzonym przez Bonifratrów. Imieniem jej rodziny nazwano w lutym 2018 roku Zespół Pieśni i Tańca Racławice. Zmarła 29 maja 2022 roku w wieku 106 lat.